Komşusu Rusya’yla arası pek de iyi olmayan İsveç, Rusların Ukrayna’daki harekât tarzını yakından izliyor. Uzay konusunda da İsveç, gözlemlerine göre önlemler alacak.
Rusya, Ukrayna’yı işgal etmeden önce Ukrayna da dahil olmak üzere Doğu Avrupa ülkelerine internet sağlayan ve Amerikalı bir şirket olan Viasat tarafından işletilen KA-SAT uydularına siber saldırı düzenlemişti. Siber saldırı sonucunda internet bağlantılarında problem yaşayan Ukrayna, bunu SpaceX tarafından sağlanan Starlink internetiyle çözmüştü. Ayrıca bu problem sadece internetle de sınırlı değil. Bilindiği gibi GPS sistemlerinin çalışması için de uydularla bağlantı kurulması gerekiyor.
Uydularla bağlantı kurulamaması sonucunda; hava ve deniz trafiği olumsuz etkileniyor. Rusya özellikle Baltık’ta GPS sistemlerini karıştırıyor. Haliyle bu durumdan İsveç, Finlandiya gibi Baltık ülkeleri olumsuz etkileniyor.
Bundan ders çıkaran İsveç, uzaya yatırım yapmayı önemli görüyor. NATO da 2019 yılında uzayı “Operasyonel Alan” olarak tanımlamıştı. Bununla birlikte savaş alanları; hava, kara, deniz, siberuzay ve uzay olarak yenilendi. İsveç de bunları göz önüne alarak Gripen’lerle maliyet etkin çözümler planlıyor.
Bu plan kapsamında İsveç, “Uzaydaki hareket özgürlüğünü garantiye almak” ve “Uzayla alakalı kabiliyet, hizmet ve yetenek portföyü oluşturma” hedefleriyle birlikte “Küresel savunma ve krize hazırlıklı olma”yı sağlayacak. Bu planın askeri kısmında ise önemli rolü JAS-39 Gripen savaş uçağı üstelenecek. Bu kapsamda Gripen’lerin minyatür uyduları düşük yörüngeye yerleştirmesi düşünülüyor.
Bahsedilen minyatür uydular 2 kg ağırlığında olacak ancak Gripen’lerin bu görevi güvenli bir şekilde yapabilecekleri tartışmalı. Bu konuda çalışması için Kraliyet Teknoloji Enstitüsü’ne görev verildi. Albay Carlsson: “Hesaplamalar yapılıyor ancak uçağı (uyduyu taşıyacak) roketi taşıması için yeniden inşa etmemiz gerekirse bunu (planı) uygulamayacağız.” ifadelerini kullandı.
